Nieprawidłowości związane z napięciem mięśniowym w większości przypadków są stosunkowo łatwe do zauważenia. Oczywiście szczegółową diagnozę powinien postawić specjalista po dokładnym zbadaniu dziecka, ale rodzice, którzy na co dzień znają swoje maleństwo i mają szansę obserwować je w naprawdę każdej życiowej sytuacji, mogą bardzo wcześnie zauważyć problem i dzięki temu odpowiednio szybko zareagować. (Podobnie w drugą stronę, bo jeśli np. podczas wizyty lekarskiej dziecko jest napięte (bo. np jest mu zimno, jest głodne, coś mu dokucza lub po prostu- badanie odbywa się dość szybko…), a w domu takiego zachowania nie obserwujemy, to wielce prawdopodobne, że nasz maluch nie ma kłopotów z napięciem, a jedynie pojawiło się ono jako reakcja obronna na stresującą, nie do końca przyjemną sytuację… )
Kłopoty z napięciem mięśniowym mogą mieć bardzo różne przyczyny. Od historii okołoporodowych poprzez kwestie związane z niewystarczającą dojrzałością układu nerwowego, aż na niezbyt korzystnych sposobach pielęgnacji kończąc. Zawsze warto podchodzić do tematu bardzo indywidualnie i tak, jak wspomniałam już we wcześniejszych wpisach, kwestia „wzmożonego napięcia mięśniowego” nie od razu musi przyprawiać o zawał serca 😉 Często problem nie leży w samym napięciu, ale w jego tzw. rozkładzie, czyli dystrybucji.
W przebiegu typowego rozwoju dziecka rozkład napięcia powinien być taki, że tułów ma tego napięcia sporo- jest stabilny i silny, dzięki czemu rączki i nóżki mają szansę swobodnie poruszać się w przestrzeni. W idealnych warunkach dziecko wkracza na taki poziom rozwoju w okolicach 3-4 miesiąca życia, kiedy to tułów osiąga symetrię, rączki zaczynają łączyć się ze sobą w linii środkowej ciała, a złączone stópkami nóżki unoszą się nad podłoże. Wcześniej nie ma takiej możliwości, ponieważ tułów, który jest bazą do ruchu, pozostaje niestabilny.
CO POWINNO ZASTANOWIĆ
Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na zachowanie dziecka zarówno w leżeniu na pleckach, jak i na brzuszku. Dzieci ze “wzmożonym” napięciem mięśniowym zazwyczaj nie czują się komfortowo, prężą się, wyginają ciało w łuk, odchylają główkę do tyłu, nie potrafią swobodnie bawić się rączkami, mocno zaciskają piąstki. W leżeniu na brzuszku zazwyczaj mocno unoszą do góry główkę, ale w sposób nieprawidłowy. >>>KLIK<<<Zdarza się, że przechylają się na którąś ze stron i po tej stronie plecków możemy zauważyć charakterystyczne fałdki. Często potrafią też, nawet w pierwszym miesiącu życia, obrócić się z brzuszka na plecki- (jeśli zdarza się to sporadycznie, wcale nie musi to zwiastować nieprawidłowości, ale warto wiedzieć, że w typowym rozwoju w pełni kontrolowany obrót z brzuszka na plecki występuje dopiero w okolicach 7 miesiąca życia).
Dzieci z kłopotami związanymi z napięciem mięśniowym mogą też mieć np. kłopoty ze snem.
WZMOŻONE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE- czego unikać
Tak, jak wspomniałam wcześniej, “wzmożone napięcie mięśniowe” nie musi być wcale kwestią jego wielkości (“wielkością”napięcia steruje układ nerwowy, więc doskonale rozumiem Rodziców, którzy z tego powodu baaardzo się stresują :/), ale raczej może być związane z dystrybucją, czyli ROZKŁADEM w ciele- a to zależy również od tego, czego maluch doświadcza na co dzień 😉
Dlatego można zaoszczędzić sobie stresu i naprawdę sporo zyskać dbając o podstawy 😉
Czasami szukamy daleko, a rozwiązanie jest tuż, tuż 😉
Dlatego w pierwszej kolejności zwróciłabym uwagę na:
PIELĘGNACJĘ- unikanie gwałtownych zmian pozycji, silnego bujania i wszystkiego, co mogłoby sprawić, że Twoje dziecko zareaguje napięciem- silny dźwięk, ostre światło itp.
NOSZENIE- wyeliminowałabym noszenie przodem do siebie oraz „na siedząco” przodem do świata tak, że miednica malucha układa się w dużym przodopochyleniu >>>KLIK<<< (pupka i brzuszek dziecka są wypięte) a także noszenie na biodrze przynajmniej do momentu, w którym maluszek będzie potrafił samodzielnie usiąść. W zamian za to zaproponowałabym dziecku np. taki sposób noszenia:
Pamiętaj, aby w czasie noszenia pupka dziecka zawsze była zaokrąglona!!!
O noszeniu przeczytasz również tutaj:
- Noszenie przodem do siebie- czy to zawsze samo zło? >>>KLIK<<<
- 7 powodów, dlaczego nie warto nosić dziecka w ten sposób >>>KLIK<<<
- 3 powody, dla których pozycja nr 2 jest lepsza >>>KLIK<<<
- “Nie noś, bo przyzwyczaisz!- niech się… wypłacze!”?!?!? >>>KLIK<<<
PODCZAS KARMIENIA- bardzo często zdarza się, że karmiąc dziecko trzymamy je w taki sposób, że nieświadomie nasilamy problem- dzieje się tak wtedy, kiedy jedna z jego rączek zwisa sobie gdzieś w przestrzeni zamiast być ułożona z przodu przy tułowiu.
LEŻENIE NA BRZUSZKU- zdecydowana większość dzieci, które mają kłopot ze „wzmożonym” napięciem mięśniowym nie radzi sobie z pozycją na brzuszku. Dzieciaczki zazwyczaj mocno się prężą, przechylają na jedną ze stron, a nawet w wieku miesiąca czy dwóch potrafią odwrócić się z brzuszka na plecki. Niektóre maluchy bardzo mocno unoszą główkę, co często budzi ogólny zachwyt, ale niestety ma niewiele wspólnego z fizjologią, ponieważ podnoszeniu główki towarzyszy zazwyczaj bardzo duże napięcie mięśni grzbietu. Dzieci te zazwyczaj mają spory kłopot z podporem na przedramionach i prawidłowym „pchaniem w podłoże” >>>KLIK<<< co jest kluczowe dla dalszego rozwoju.
Dlatego nigdy nie zostawiałabym dziecka w pozycji na brzuszku bez kontroli- w przeciwnym wypadku maluch będzie utrwalał sobie nieprawidłowe wzorce. Bardzo ważne jest to, aby pokazać dziecku jak można sobie z tą pozycją poradzić- na przykład w taki sposób: >>>FILM<<<
Nie ma też sensu walka z dzieckiem, które wyraźnie buntuje się w tej pozycji. Oczywiście warto maluszka do leżenia na brzuszku przyzwyczajać, bo bez tego ani rusz, ale najlepiej robić to wtedy, kiedy dziecko jest spokojne.
Lepiej częściej i krócej niż w złości raz dziennie.
NIE KORZYSTAŁABYM z akcesoriów, które rozleniwiają tułów maluszka. Bujaczki, chodziki, skoczki odpadają. Przy kłopotach z rozkładem napięcia mięśniowego tego typu akcesoria naprawdę są strzałem w kolano :/ Z fotelikami samochodowymi jest podobnie, dlatego najlepiej wykorzystywać je jedynie do przewożenia dziecka w samochodzie, na dłuższe spacery i zakupy wybierając gondolę.
- Zobacz też: Bujaczek- jak rozpoznać czy nie szkodzi >>>KLIK<<<
SADZANIE DZIECKA- przy kłopotach z napięciem mięśniowym ważne jest, aby nie przyspieszać na siłę żadnego etapu (o przedziałach czasowych, w których kolejne umiejętności powinny się pojawić, przeczytasz tutaj: >>>KLIK<<<). Szczególnie mam tu na myśli sadzanie dziecka wcześniej, niż samodzielnie będzie potrafiło przejść do tej pozycji. W przeciwnym wypadku jest duża szansa, że problem się nasili, a motywacja do samodzielnego działania drastycznie spadnie. Nie muszę chyba pisać jaki wpływ będzie to miało na ilość naszych zmartwień.
Optymistyczny akcent na koniec jest taki, że szybka reakcja i odpowiednio dobrana terapia potrafią czynić cuda 🙂
Typowy Rozwój Dziecka 0-3 miesiące >>>KLIK<<<
Typowy Rozwój Dziecka 4-7 miesięcy >>>KLIK<<<
Typowy Rozwój Dziecka 8-18 miesięcy >>>KLIK<<<
