Jakiś czas temu w moich mediach społecznościowych opublikowałam zdjęcie, w którym turlam na boczki mojego małego synka oraz wymieniam korzyści płynące z takiej zabawy.
Tadzio miał wtedy niespełna 2 miesiące, więc był naprawdę maleńki.
Po publikacji wpisu zostałam niemal zasypana wiadomościami, w których pytacie czy taka pozycja jest bezpieczna, czy można układać w ten sposób maluszka, czy jest to zdrowe dla bioderek, czy może tak spać…
W dzisiejszym wpisie postaram się odpowiedzieć na te pytania i rozprawić z kontrowersjami dotyczącymi układania maluszka w pozycji bocznej.
Zaczynamy!
Choć najczęściej nie zwracamy na nią większej uwagi, bo… zazwyczaj koncentrujemy się na tym co Maluszek potrafi w leżeniu na pleckach oraz na brzuszku… zabawa w pozycji bocznej może nieść ze sobą mnóstwo korzyści.
Poza tym, że daje Maluszkowi możliwość poznawania świata z zupełnie innej perspektywy i pomaga w rozwijaniu zgięcia bocznego kręgosłupa, pozytywnie wpływa na aktywność mięśni skośnych brzucha i… kształtowanie się klatki piersiowej (u dzieci, które stosunkowo rzadko bawią się na boczku, klatka piersiowa może wydawać się nienaturalnie płaska)…
W kolejnych miesiącach życia staje się pozycją, w której Maluszek doskonali kontrolę tułowia, pracuje nad jeszcze lepszą stabilnością obręczy barkowej czy z której przechodzi do siadu… >>>ZOBACZ<<<
No dobrze, ale… skoro jest tak pięknie, to… skąd biorą się wątpliwości?
Najwięcej wątpliwości związanych z układaniem dziecka na boczku pojawia się w kontekście dziecięcych bioderek, które w pierwszych miesiącach życia są wyjątkowo delikatne.
Jak doskonale wiemy, stawy biodrowe najpełniej rozwijają się w ruchu i nie najlepiej znoszą wszelkiego rodzaju ograniczenia (obszerny wpis o stawach biodrowych znajdziesz tutaj: >>>PRZEJDŹ<<<).
Fizjologicznym „wzorcem ruchowym” stawów biodrowych Maluszka jest wzorzec zgięcie, odwiedzenie i rotacja zewnętrzna.
I… nie musimy się tutaj katować zapamiętywaniem skomplikowanych nazw. 😊 Wystarczy, że zapamiętamy, jak taki wzorzec wygląda:
To właśnie w takim ułożeniu elementy budujące staw biodrowy są do siebie dopasowane, a on sam ma optymalne warunki, aby się rozwijać. Kopanie nóżkami, które możemy zauważyć u Maluszka, to dla bioderek dodatkowy impuls, aby wziąć się do pracy- przecież już niebawem będzie trzeba stanąć na własnych nogach (a do tego… bioderka bardzo się przydają!). 😊
No dobrze. Wiemy już jak wygląda ideał. Teraz przyjrzyjmy się temu, co się dzieje, kiedy dziecko leży na boczku.
- W pozycji bocznej bioderko znajdujące się na dole jest uciśnięte, a więc Maluszek nie ma okazji ustawić nóżki tak, aby kolanko ustawione było nieco szerzej niż biodro, czyli w rotacji zewnętrznej.
- Z kolei nóżka leżąca na górze co prawda jest zgięta, ale… zamiast odwiedzenia mamy przywiedzenie (kolanko opada na dół), a zamiast rotacji zewnętrznej- wewnętrzną, co może prowokować wysuwanie się głowy kości udowej z panewki stawu biodrowego.
Czy to jest groźne?
Tak, jak to, że głowa kości udowej wywierając nacisk na panewkę stawu biodrowego przyczynia się do jej kształtowania, tak samo wszystko to, co powoduje utratę „łączności” pomiędzy tymi elementami, może działać na staw niekorzystnie…
Warto jednak pamiętać o tym, że nie jest to jedyny „czynnik ryzyka” dysplazji >>>PRZECZYTASZ O NICH TUTAJ<<< i że kluczową rolę musiałby odegrać tutaj CZAS przez jaki Maluszek przebywa w takiej pozycji.
Jednym słowem… warto mieć świadomość, że pozycja na boczku na dłuższą metę nie jest najlepszą pozycją dla rozwoju bioderek, ale to nie oznacza, że jest absolutnie zabroniona! Kluczem do sukcesu jest różnorodność i unikanie ograniczania możliwości ruchowych małego człowieka.
Zdrowo rozwijające się bioderko z pewnością nie ucierpi, jeśli np. podczas zmiany pieluchy czy chwili wspólnej zabawy przeturlamy Maluszka na boczek!
A… co ze snem?
Warto pamiętać, że Amerykańska Akademia Pediatrii jako najbezpieczniejszą pozycję do snu dla maluszka uznaje leżenie na pleckach na płaskim, średnio twardym podłożu. >>>ZOBACZ<<<
Ze względu na to, że pozycja boczna jest pozycją mało stabilną i istnieje ryzyko, że dziecko obróci się z niej do leżenia na brzuszku, nie jest polecana szczególnie w sytuacjach, kiedy nie mamy kontroli wzrokowej nad śpiącym bobasem.
Oczywiście mam tutaj na myśli najmłodsze Maluchy, ponieważ te, które opanowały już sztukę obrotów po pierwsze… są w tej kwestii nie do upilnowania, a po drugie… są na tyle silne, że świetnie radzą sobie z wychodzeniem z opresji… 😊
No dobrze, ale… od kiedy mogę mieć pewność, że pozycja na boczku jest bezpieczna?
Jeśli nie wiemy komu zaufać, dobrze jest po prostu zaufać… naturze, która świetnie to wszystko wymyśliła!
Dlatego najpewniej w pozycji bocznej możemy czuć się od czasu, kiedy dziecko samodzielnie zacznie ją przyjmować.
Kiedy to się dzieje?
- W typowym rozwoju Maluszka umiejętność przetaczania się na boczek pojawia się w okolicach 4. miesiąca życia, kiedy to dziecko- sięgając do swoich ud i kolanek- przetacza się zarówno na jeden, jak i na drugi bok.
Początkowo dzieje się to przez przypadek i jest po prostu wynikiem utraty równowagi, ale z biegiem czasu mały człowiek robi to coraz bardziej świadomie.
- W okolicach 7. miesiąca dziecko przyjmuje pozycję amfibii (>>>ZOBACZ<<<) i aktywnie bawi się na boczku. To już „wyższa szkoła jazdy” wymagająca od Malucha bardzo dobrej kontroli swojego ciała oraz współpracy pomiędzy poszczególnymi grupami mięśniowymi.
Z pozycji bocznej dziecko również odpycha się od podłoża i siada. 😊
Podsumowując:
- w pozycji bocznej układ bioderek co prawda nie jest idealny, ale jeśli jest ona tylko jedną z kilku, w których układamy dziecko, a bioderko zdrowo się rozwija- nie powinna zaszkodzić. 😊
- w profilaktyce dysplazji stawów biodrowych ważna jest przede wszystkim:
- różnorodność,
- dbanie o to, aby bioderka miały swobodę ruchów (np. pozwolenie dziecku na choćby chwilę zabawy bez ubranka :)),
- “przyjazna pielęgnacja” >>>ZOBACZ<<< oraz unikanie sytuacji, w których głowa kości udowej wysuwa się z panewki stawu biodrowego (np. pociąganie dziecka za nóżki podczas zmiany pieluchy czy kierowanie kolanek Maluszka do siebie, podczas gdy jego stópki są od siebie oddalone),
- jeśli decydujemy się na spowijanie Maluszka- pilnowanie tego, aby bioderka były swobodne,
- jeśli nosimy w chuście- pilnowanie odpowiedniego kąta zgięcia i odwiedzenia bioderek oraz całkowita rezygnacja z noszenia dziecka przodem do świata >>>PRZECZYTAJ WIĘCEJ O CHUSTACH<<<
- ze względu na to, że pozycja na boczku nie jest pozycją stabilną nie zaleca się układania w ten sposób do snu maluszków, które nie potrafią tej pozycji samodzielnie zmienić, kiedy my sami nie mamy nad nimi kontroli wzrokowej,
- w przypadku, kiedy staw biodrowy zagrożony jest dysplazją, staramy się ograniczyć czas, który Maluszek spędza na boczku.
Ciekawostki:
- Jeśli z jakichś powodów Maluszek ma silną preferencję do układania głowy tylko w jedną ze stron, jego całe ciało- w tym nóżki układają się w charakterystyczny sposób. Nóżka po stronie potylicy przyjmuje pozycję podobną do tej, którą ma górnoleżąca nóżka Malucha leżącego na boczku.
Jeśli np. główka dziecka STALE skierowana jest w lewo, prawe bioderko znajduje się w zgięciu, przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej, a tym samym jest bardziej narażone na wystąpienie nieprawidłowości. (O preferencji układania główki na jedną ze stron przeczytasz np. tutaj: >>>ZOBACZ<<<)
- Choć wpływ pozycji do snu na rozwój dysplazji wymaga przeprowadzenia dalszych badań… zauważono, że na rozwój dysplazji narażone jest najczęściej bioderko leżące na górze.
- Podczas obracania Maluszka z plecków na brzuszek i odwrotnie warto pilnować tego nie zbliżać kolanka Maluszka mocno w kierunku linii środkowej ciała. Dobrze, jeśli podczas tej czynności kolanko Maluszka cały czas ułożone jest na szerokość jego bioderek.
*Wpisy mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią wizyty u fizjoterapeuty ani innego specjalisty, dlatego wszelkie wątpliwości koniecznie skonsultuj z osobą, która ma okazję zbadać Twoje dziecko. Dla dobra Twojego Maluszka nie udzielam porad on-line.
A… jak u Was z zabawami? Jeśli czasem brak Ci pomysłu, zerknij tutaj!
GOTOWE POMYSŁY NA ZABAWY w pierwszych 2. latach życia dostępne od teraz w PAKIECIE!
