Kiedy mały człowiek przychodzi na świat w zasadzie cały swój czas spędza w pozycji leżącej. Dziecko kładzione jest na boczku, pleckach czy brzuszku. Nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę, ale pozycja, w jakiej przebywa maluch ma bardzo duży wpływ na jego rozwój motoryczny. My, dorośli, pozycję leżącą kojarzymy z odpoczynkiem. Dla dziecka jest to jednak bardzo ciężka praca, do której angażuje całe swoje ciało po to, by ostatecznie stanąć na nogi i wyruszyć w świat.
Jeśli chcemy wspomóc malucha w jego rozwoju, musimy dać mu możliwość treningu, którą zazwyczaj sami ograniczamy np. poprzez zbyt częste noszenie dziecka.
Pozycja na boku– w tej pozycji układane są dzieci nawet od pierwszych chwil życia. Pomimo tego, że jest ona zupełnie niestabilna dla tak małego człowieka, układanie noworodków na boku jest praktykowane najczęściej ze względu na ulewanie. Tymczasem w zaleceniach Amerykańskiej Akademii Pediatrii znaleźć można wpis, w którym za najbezpieczniejszą pozycję do snu dla dziecka uznaje się pozycję leżącą na pleckach. Warto też pamiętać, że leżenie bokiem jest niekorzystne dla rozwijających się stawów biodrowych. Staw nogi leżącej na dole jest uciśnięty, natomiast biodro nogi leżącej na górze układa się w zgięciu, przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej, co zwiększa ryzyko dysplazji. Pozycja na boku jest natomiast fantastyczną pozycją do zabawy dla nieco starszych dzieci. Około 8 miesiąca życia maluch samodzielnie przyjmuje pozycję boczną najpierw podpierając się na łokciu, następnie na wyprostowanej ręce. W tej pozycji druga rączka jest wolna, więc można ją świetnie wykorzystać do zabawy:)
Pozycja na pleckach– uznana przez AAP za najbardziej polecaną do snu jest również fantastyczną pozycją do ćwiczeń w ciągu dnia. U nowo narodzonego dziecka napięcie mięśniowe jest duże na tzw. obwodzie (rączki, nóżki), natomiast tułów jest niestabilny. To właśnie przez to dziecko nie jest w stanie wykonać ruchów w sposób izolowany- np. poruszyć tylko ręką. Ruchowi ręką towarzyszy wtedy ruch całego ciała. Mamy wrażenie, że dziecko rusza się całym sobą w sposób chaotyczny, nieskoordynowany. Tak będzie do momentu, w którym tułów osiągnie stabilność. Mięśnie głębokie, które za nią odpowiadają trenują właśnie wtedy, kiedy dziecko ułożone na plecach unosi nóżki, rączki nad podłoże. Wzrasta wtedy napięcie w obrębie tułowia, który z czasem jest na tyle stabilny, że powala na izolowane ruchy rąk i nóg. Piąstki dziecka rozluźniają się i maluch coraz więcej może.
Pozycja na brzuchu– ze względu na to, że jakiś czas temu zaczęto wiązać tę pozycję z zespołem nagłej śmierci łóżeczkowej, wielu rodziców po prostu przestało ją stosować. Tymczasem jest to pozycja kluczowa dla prawidłowego rozwoju malucha i nie można jej pomijać. W czasie, kiedy dziecko nie śpi, powinno często leżeć na brzuchu. Tylko wtedy mają możliwość rozwinąć się mechanizmy podporowo- wyprostne. W leżeniu przodem dziecko przenosi ciężar ciała w kierunku miednicy, ćwiczy pchanie w podłoże, wzmacnia obręcz barkową, poprawia kontrolę głowy, prostuje kręgosłup. Są to elementy niezbędne do osiągnięcia kolejnych etapów rozwoju i pionizacji.
Ze względu na to, że pozycja na brzuchu jest trudna dla dziecka i często rodzi bunt ze strony malucha, możemy ją wspomóc np. poprzez przytrzymywanie pupy dziecka tak, aby nie odrywała się od podłoża i układanie łokci w taki sposób, aby znalazły się one pod linią barków. Można to osiągnąć np. podkładając pod pachy dziecka wałek ze zwiniętego ręcznika.
Bez względu na to, w jakiej pozycji układamy malucha musimy pamiętać o tym, aby:
– podłoże, na którym przebywa było odpowiednie- najlepiej płaska, średnio twarda, przewiewna powierzchnia
– usunąć z łóżeczka wszystkie miękkie, luźne przedmioty, które szczególnie w czasie snu mogłyby stwarzać niebezpieczeństwo- np. maskotki, poduszki, koce, sznureczki.
