Kiedy dziecko opanowuje umiejętność samodzielnego chodu, wielu rodziców robi wielkie UFFF – z rozwojem wszystko jest w porządku. Ale czy to na pewno koniec zmartwień? Ci, co już to przeżywali wiedzą, że tak, jak na każdym etapie rozwoju, pojawia się wtedy mnóstwo pytań i wątpliwości…. Czy aby na pewno dobrze ustawia nóżki? Czy ich kształt jest prawidłowy? Koślawi kolanka…. a może ma płaskostopie?
Chcesz zaoszczędzić sobie tych zmartwień? Zapraszam do lektury. 😉
CHÓD NA “SZEROKIEJ PODSTAWIE”
Rozpoczynając przygodę z pionizacją, dziecko stoi zazwyczaj na „szerokiej podstawie”. Jego stópki oddalone są od siebie, a nóżki ugięte zarówno w bioderkach, jak i kolanach. Maluszek pionizuje się zazwyczaj około 6 – 10 miesiąca życia podciągając się przy meblach do stania (zobacz OKNA ROZWOJOWE >>>PRZEJDŹ<<<).
Następnie rozpoczyna się faza testów: na co można sobie w tej pozycji pozwolić? 😉 Dziecko wspina się na palce, prostuje i ugina kolanka, próbuje zmniejszyć ilość punktów podparcia puszczając jedną rączką trzymaną podporę. W końcu zauważa, że w tej pozycji można się też przemieszczać – kiedy już to odkryje, zaczyna krokiem odstawno- dostawnym chodzić bokiem przy meblach – cóż za frajda! 😉 Kolejny etap, to chodzenie przodem – ze względu na to, że początkowo maluch jeszcze nie czuje się pewnie podczas chodzenia, nadal robi to na szerokiej podstawie, a w celu ochrony przed utratą równowagi, jego kroki są szybkie.
W tym czasie dziecko nie potrafi też jeszcze przetaczać stóp, dlatego podczas stawiania kroków kładzie na podłożu całą stópkę. Paluszki skierowane są za zewnątrz.
Zobacz wpis: ETAPY PIONIZACJI >>>ZOBACZ<<< oraz wpis: PIONIZACJA I CHÓD – część praktyczna >>>ZOBACZ<<<
ZMIANY USTAWIENIA OSI NÓŻEK
Kolana szpotawe ()
Do 2 roku życia u dziecka może wystąpić fizjologiczna szpotawość kolan. Kolanka maluszka ustawiają się wtedy na zewnątrz względem osi nóżki i nawet jeśli dziecko stanie ze stópkami blisko siebie, między kolanka nadal można byłoby włożyć niedużą piłkę. Taki kształt nóżek dziecka związany jest zazwyczaj z nierównomiernym wzrostem chrząstki wzrostowej po stronie bocznej i przyśrodkowej.
Proste nóżki II
To w przebiegu prawidłowego rozwoju małego dziecka etap przejściowy, występujący około 2 roku życia, zazwyczaj płynnie przechodzący w koślawość. Ostateczny „kształt” nogi dziecka osiągają dopiero w wieku około 7 lat!
Kolana koślawe )(
To również naturalny etap prawidłowego rozwoju występujący najczęściej pomiędzy 3 a 6-7 rokiem życia. Wg niektórych danych w 3. roku życia koślawość występuje nawet u 65% dzieci. Koślawości kolan najczęściej towarzyszy w tym czasie również koślawe ustawienie pięty. Odchylenie od osi może wynosić wtedy nawet 15 stopni.
Wyglądać to może mało ciekawie, bo kiedy postawimy dziecko „prosto”, tak, że jego kolana będą się stykały, może okazać się, że odległość pomiędzy kostkami przyśrodkowymi to nawet 7 cm, i najczęściej… jest to fizjologia.
Oczywiście wszelkie wątpliwości warto skonsultować z fizjoterapeutą. W tym wieku tak naprawdę na pierwszy rzut oka bardzo trudno rozróżnić czy koślawość jeszcze jest fizjologiczna czy wymaga już terapii. Na szczęście istnieje szereg testów, które pozwalają to rozróżnić- niedługo napiszę na ten temat więcej.
PŁASKOSTOPIE?
U małego dziecka stopa jest płaska- i płaska ma być. Gdybyśmy chcieli odbić ślad stópki na kartce zauważymy, że nie widać na nim ani poprzecznego ani podłużnego wysklepienia. Czasami nawet stópka podczas obciążania uwypukla się po wewnętrznej stronie– całą powierzchnią przylega podłoża- i to też najczęściej jest fizjologią. Dzieje się tak za sprawą tzw. podściółki tłuszczowej znajdującej się od spodu, której zadaniem jest m.in. zwiększenie powierzchni nośnej małej stópki. Dzięki niej zmniejsza się siła nacisku na jednostkę powierzchni i delikatna stópka dziecka jest odpowiednio chroniona. Podściółka tłuszczowa zanika około 4- 5 roku życia i dopiero wtedy zaczyna uwidaczniać się wysklepienie stopy.
Nie oznacza to jednak, że płaskostopie można rozpoznać dopiero wtedy. Istnieją testy, które pozwalają ocenić czy dziecko będzie miało tendencję do płaskostopia już o wiele wcześniej.
Jednym z takich testów jest test wyprostny palców, który najlepiej wykonać na podoskopie (urządzeniu do badania wad stóp metodą lustrzanego odbicia). W domu, dla jedynie orientacyjnej oceny, możemy wykonać test na podłodze (nie na dywanie). Prosimy dziecko, żeby stanęło swobodnie, następnie zamknęło oczy i wykonało kilka kroków w miejscu. Następnie, ustawiamy się tuż za dzieckiem i energicznym ruchem podnosimy duży palec stopy dziecka w górę. Jeśli podczas wyprostu palucha zauważymy, że łuk stopy się podnosi- najprawdopodobniej wszystko jest w porządku.
PODSUMOWUJĄC:
- Rozpoczynając przygodę z chodzeniem, dziecko chodzi na szerokiej podstawie, stawia od razu całą stopę, a jego kroki są szybkie.
- Zmiany ustawienia osi nóg od szpotawego () (pomiędzy 1 a 2 rokiem życia) poprzez proste II (w 2 roku życia), aż do koślawości )( (3-7 lat) jest najczęściej fizjologią i samoistnie wyrównuje się do około 7 roku życia.
- U małego dziecka obecna pod podeszwą stópki podściółka tłuszczowa może sprawiać wrażenie płaskostopia. Zanika ona około 4- 5 roku życia, a tendencję do płaskostopia można oszacować m. in na podstawie testu wyprostnego palców.
*Ciekawostka: około 3. roku życia w stawach biodrowych możemy obserwować największą rotację wewnętrzną, dlatego u dużej części dzieci występuje tendencja do chodzenia ze stopami skierowanymi do wewnątrz. Obserwuje się to częściej u dziewczynek.
*Wpisy mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią wizyty u fizjoterapeuty ani innego specjalisty, dlatego wszelkie wątpliwości koniecznie skonsultuj z osobą, która ma okazję zbadać Twoje dziecko. Dla dobra Twojego Maluszka nie udzielam porad on-line.
A… jak u Was z zabawami? Jeśli czasem brak Ci pomysłu, zerknij tutaj!
GOTOWE POMYSŁY NA ZABAWY w pierwszych 2. latach życia dostępne od teraz w PAKIECIE!
B. Zukunft- Huber “Trójpłaszczyznowa, manualna terapia wad stóp u dzieci” Wrocław, 2015
