„Słaby brzuszek”, to chyba jedno z częstszych sformułowań, jakie słyszą rodzice przychodzących na rehabilitację dzieci. Rzeczywiście- mięśnie brzucha pełnią bardzo ważną funkcję i bez nich (albo raczej bez ich zrównoważonej pracy) trudno mówić o prawidłowym rozwoju.
Oczywiście kontrola postawy malucha to nie tylko mięśnie brzuszka. To bardzo obrazowo mówiąc cały tułów- mięśnie powierzchowne i głębokie, które tylko wtedy, kiedy ze sobą odpowiednio WSPÓŁPRACUJĄ, zapewniają dziecku optymalne warunki do rozwoju (i znowu- nie chodzi tylko o ich siłę czyli „ilość”, ale przede wszystkim „jakość” tej współpracy).
Nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę, ale bardzo często, kiedy mamy do czynienia z różnego rodzaju odstępstwami od „NORMY” jeśli chodzi o napięcie mięśniowe, to podstawą zazwyczaj (zarówno w sytuacji „obniżonego”, jak i „wzmożonego” napięcia mięśniowego) jest właśnie słaby tułów.
O napięciu mięśniowym sporo już pisałam i pewnie doskonale wiecie, że temat nie jest tak oczywisty, jak mogłoby się wydawać 😉 np. >>>KLIK<<<
MIĘŚNIE BRZUCHA SIĘ PRZYDAJĄ
Oczywiście 😉 Gdyby nie były potrzebne, pewnie by ich nie było 😉 Ale… noworodek ma je bardzo, bardzo słabe (możemy nawet zauważyć ich „rozejście” w postaci uwypuklającego się stożka przebiegającego z góry na dół, w linii pępka malucha, które często rzeczywiście mija wraz z wiekiem, ale czasami wymaga większej uwagi z naszej strony…).
Brzuszek dziecka, które właśnie się urodziło nie zapewnia mu jeszcze stabilności. Ruchy noworodka są chaotyczne, dziecko rusza się całym sobą. Dopiero w miarę upływu czasu, kiedy układ nerwowy dojrzewa i zmienia się rozkład napięcia mięśniowego w ciele maluszka, stabilny tułów zapewnia solidną bazę do wykonywania izolowanych ruchów „na obwodzie”. Bardzo dobrze widać, kiedy porównamy noworodka z dzieckiem 3- 4 miesięcznym. Różnica jest KOLOSALNA.
Mięśnie brzucha przydają się w zasadzie podczas każdej aktywności, ale jedną z ważniejszych funkcji, jakie pełnią, jest udział w kontroli ustawienia miednicy. A od tego, jak ustawiona jest miednica, w dużej mierze zależy postawa ciała 🙂
Mięśnie brzucha przydają się podczas sięgania dłońmi stronę ud/ kolan/ stópek, podczas obrotów, pełzania, pivotów, zabaw w pozycji bocznej czworakowania, siadu, chodu… ba! nawet podczas chwytania rączką zabawki się przydają 😉 Czyli…przydają się zawsze 😉 No i… w dorosłym życiu też fajnie, jeśli będą w dobrej formie (szczególnie w perspektywie zbliżającego się lata ;))…
JAK TO „OBEJŚĆ”?
Kiedy mięśnie brzuszka są słabe, dziecko może wykorzystywać różnego rodzaju kompensacje po to, by osiągnąć swój cel. Np. kiedy 5- 6 miesięczny maluch bawi się nóżkami i chce włożyć palce stóp do buzi, może zrobić to albo AKTYWNIE– unosząc przy tym pupkę nad podłoże, albo… bardziej LENIWIE– pupka dziecka leży na podłoża, a szeroko rozstawione nóżki są przez malucha przyciągane do buzi…
I o ile chwilowo może być to jakieś wyjście z sytuacji- bo przecież cel krótkoterminowy zostanie osiągnięty, to na dłuższą metę się to po prostu nie sprawdzi– w przyszłości maluch może mieć kłopot z prawidłową postawą ciała, może mieć trudności z prawidłowym obrotem, z przyjmowaniem i utrzymaniem prawidłowej pozycji czworaczej, może chodzić z wypiętym brzuszkiem, z pogłębioną lordozą lędźwiową, może koślawić nóżki… Jednym słowem, im dalej w las, tym więcej drzew…
Tak więc…oczywiście! Słabe mięśnie brzuszka można „jakoś obejść”, ale… to się po prostu nie opłaca 😉 Pamiętajcie, że dziecko buduje swoją aktywność na bazie wcześniejszych doświadczeń, dlatego podczas planowania codziennych zabaw, warto mieć na uwadze takie, które zmobilizują do pracy również brzuszek małego człowieka 😉
Jeśli widzimy, że podczas zabawy w leżeniu na pleckach pupka malucha unosi się do góry, dziecko pracuje AKTYWNIE 😉
OD KIEDY POWINNIŚMY WIDZIEĆ PODOBNĄ AKTYWNOŚĆ?
Aktywność mięśni brzuszka widzianą w ten sposób, można zauważyć już od końcówki trzeciego/ połowy czwartego miesiąca życia, a zabawami, które mogą zachęcić dziecko do większej aktywności są:
Kładziemy dziecko na pleckach na średnio twardym podłożu (dywan, kocyk, mata) i pokazujemy maluchowi zabawkę na wysokości jego pępka.
Dlaczego tam, a nie na wysokości mostka czy klatki piersiowej? Bo chcemy, aby w przyszłości maluch sięgał rączkami do swoich kolan, stópek. Chcemy, aby robił to pod kontrolą wzroku, a nóżki aby unosiły się nad podłoże ( w 6 miesiącu życia dziecko rozwija umiejętność chwytania przedmiotów stopami, dlatego jeśli zabawka będzie na wysokości pępka, maluch może czuć się do tego bardziej zachęcony ;))
Tak samo ułożonemu dziecku pokazujemy dużą zabawkę– np. napompowaną piłkę lub wałek (chodzi o to, aby było lekkie). Możemy położyć ją delikatnie na brzuszku malucha- wtedy dziecko otrzyma od nas informację, że tułów ma być stabilny 😉
Zależy nam na tym, aby dziecko wysuwało rączki w górę, w przestrzeń i próbowało objąć zabawkę (sprzyja to również poprawie stabilności obręczy barkowej i jest korzystne dla dzieci, które mają tendencję do zaciskania piąstek, ponieważ, aby uchwycić większy przedmiot, trzeba piąstkę otworzyć ;)) Położenie w ten sposób na brzuszku dziecka napompowanej, lekkiej piłki, powinno zmobilizować je także do uniesienia zgiętych nóżek nad podłoże, a więc do zwiększenia aktywności mięśni brzuszka.
To propozycja dla nieco starszych, którzy przyjmują już pozycję czworaczą. Chwytając dziecko po bokach tułowia, możemy delikatnie, opuszkami palców oklepywać jego brzuszek 🙂 Będzie to sprzyjało poprawie ustawienia miednicy i pojawieniu się lepszej kontroli w tej pozycji (chodzi o to, aby plecki dziecka były proste- by nie dochodziło do pogłębienia lordozy lędźwiowej)
Propozycja dla opornych 😉
Czasami jest tak, że wydaje się nam, że nasze wysiłki idą na marne… Rzeczywiście… może się zdarzyć, że pomimo licznych prób, maluch ma trudność z prawidłowym uniesieniem nóżek i aktywnością mięśni brzuszka.
Oczywiście zgodnie z zasadą, że zanim zacznę rwać włosy z głowy patrzę na siebie (na to, co serwuję maluchowi na co dzień), w pierwszej kolejności przyjrzałabym się sposobom w jaki noszę, podnoszę, obracam dziecko. Czy maluch korzysta z bujaczka lub innych sprzętów, które mogą wyręczać jego tułów w pracy…(warto zerknąć: Bujaczek- jak rozpoznać czy nie szkodzi >>>KLIK<<<)
Niektóre dzieci potrzebują po prostu czasu, a inne, choćby minimalnej wskazówki z naszej strony. Oczywiście indywidualne „ćwiczenia” może doradzić tylko osoba, która zbada maluszka, ale w domowych warunkach może być pomocne:
– ułożenie swojej ręki w poprzek, na brzuszku malucha.
Dzięki dotykowi dziecko będzie „wiedziało”, gdzie powinna pojawić się aktywność 🙂
Ale uwaga! Dotyk musi trwać w czasie– nie chodzi o to, aby dawać dziecku chaotyczne informacje, ale stały, pewny bodziec 😉
– podłożenie pod pupkę dziecka niezbyt wysokiej poduszki czy złożonego kocyka
Dzięki temu pupka dziecka zaokrągli się i maluch z większą łatwością zobaczy swoje nóżki. A kiedy zobaczy… duża szansa, że się nimi zainteresuje;)
Ogromną zaletą tej pozycji jest to, że bródka malucha zbliża się w niej do mostka, pupka uniesiona jest do góry, a dziecko widzi swoje nóżki.(oczywiście pilnujemy, aby tułów malucha ustawiony był prosto, a obręcz biodrowa i barkowa ustawione były względem siebie równolegle)
U 4, 5, 6 miesięcznego dziecka BARDZO WAŻNA jest aktywność, w której maluch sięga kolejno do swoich ud, kolan, stópek i bawi się nimi POD KONTROLĄ WZROKU.
Pamiętajcie!
– Nie liczy się ilość, ale JAKOŚĆ aktywności
– im wolniej dziecko wykonuje jakiś ruch, tym bardziej jest on dla niego wymagający! Dlatego np. jeśli chcemy, aby podczas podnoszenia, odkładania, obrotów maluch nam w tym „pomógł”, robimy to bardzo, bardzo powoli. (oczywiście dbając o to, by podnosić, nosić, odkładać w przyjazny i bezpieczny sposób)
– dziecko nie zawsze będzie prezentowało się w idealny sposób– czasami lepiej poczekać na dobry humor malucha i rzeczywistą chęć do zabawy niż stracić resztki nerwów usiłując zainteresować zabawą głodnego, śpiącego lub aktualnie zainteresowanego czymś zupełnie innym małego człowieczka 😉
Typowy Rozwój Dziecka 0-3 miesiące >>>KLIK<<<
Typowy Rozwój Dziecka 4-7 miesięcy >>>KLIK<<<
Typowy Rozwój Dziecka 8-18 miesięcy >>>KLIK<<<
