Jesień oficjalnie rozpoczęta, a co za tym idzie… pora pomyśleć o bucikach, które ochronią małą stópkę przed chłodem, jednocześnie nie zaburzając jej naturalnego rozwoju.
Jak to zrobić? Myślę, że rozprawienie się z największymi bucikowymi mitami może pomóc nam dokonać odpowiedniego wyboru! 😊
MIT #1 PIERWSZE BUCIKI NALEŻY ZAŁOŻYĆ, JAK TYLKO DZIECKO ZACZNIE WSTAWAĆ
FAKT – tak naprawdę zdrowo rozwijającym się stópkom nie jest potrzebne żadne obuwie aż do momentu, w którym będzie ono miało za zadanie ochronić małą stópkę przed zimnem lub niebezpieczeństwami czyhającymi na nieznanym podłożu…
Jak pokazują badania, obuwie nie pozostaje bez wpływu na parametry chodu małego człowieka, a sam but może znacząco ograniczać swobodę ruchów intensywnie rozwijającej się stópki.
Założenie dziecku bucików NIE przyspiesza nauki samodzielnego chodu.
MIT #2 BUCIKI DLA DZIECKA POWINNY BYĆ ZA KOSTKĘ, ŻEBY DOBRZE TRZYMAĆ STÓPKĘ
FAKT – „Trzymać” małą stópkę powinny przede wszystkim mięśnie, które będą miały okazję rozwijać się w ruchu – podczas codziennych wspinaczek i wyzwań, których niewątpliwie w życiu małego człowieka nie brakuje. 😊
Oczywiście w okresie jesiennym czy zimowym możemy kupić Maluchowi wyższe obuwie, ale warto zadbać wtedy o to, aby cholewka była elastyczna.
Twarda cholewka ogranicza możliwości ruchowe małej stópki – zmniejsza przede wszystkim zakres ruchu zgięcia podeszwowego i grzbietowego stopy, które nie tylko przydają się podczas chodu, ale również pomagają małemu człowiekowi utrzymać równowagę.
MIT #3 BUCIK MUSI MIEĆ WYPROFILOWANĄ WKŁADKĘ, ŻEBY DZIECKO NIE MIAŁO PŁASKOSTOPIA
FAKT – Łuki stopy małego dziecka rzeczywiście dopiero się kształtują. Jednak zdrowo rozwijającej się stópce nie potrzebne jest do tego żadne dodatkowe wsparcie. Podeszwa małej stópki wyścielona jest tzw. podściółką tłuszczową Sptzy’ego, która po pierwsze – chroni delikatne, chrzęstne struktury stopy, a po drugie… zwiększa powierzchnię nośną małej stópki.
Podściółka tłuszczowa zaczyna zanikać dopiero w okolicach 4 roku życia i dopiero wtedy, gołym okiem, jesteśmy w stanie zauważyć kształtujące się łuki stopy.
MIT #4 BUCIK POWINIEN BYĆ TAK ZBUDOWANY, ABY USZTYWNIAĆ PIĘTĘ, BY NIE DOSZŁO DO POJAWIENIA SIĘ KOŚLAWOŚCI
FAKT: Stopa jest całością i kiedy się porusza, pracuje jako całość. Gdyby któryś z jej elementów był usztywniony, w całej reszcie pojawiłyby się kompensacje. Dlatego pięta nie musi być trzymana sztywno. Bucik powinien być dobrze dopasowany do budowy stópki, ale nie powinien ograniczać jej możliwości ruchowych.
Poza tym… warto rozróżnić koślawość fizjologiczną od tej, która fizjologii nie jest. To oczywiście zadanie dla terapeuty, ale w domu, możemy posłużyć się obserwacją dziecka, które… wspina się na palce. Jeśli podczas stania na palcach pięta kieruje się podeszwą do środka, najprawdopodobniej mamy do czynienia z fizjologią.
MIT #5 PODESZWA BUCIKA POWINNA BYĆ TWARDA, ABY STÓPKI SIĘ NIE WYKRZYWIAŁY
FAKT: Stópki dziecka pracują bez ustanku. Wykonują niezliczoną ilość ruchów, z których każdy pomaga im się jeszcze lepiej rozwijać.
Twarda podeszwa może znacząco ograniczać możliwości swobodnego przenoszenia ciężaru ciała, przetaczania stopy, a także… możliwość czucia podłoża, które to – po pierwsze sprawia, że Maluch lepiej odczuwa również swoje ciało, a po drugie… pomaga regulować wrażliwość małej stópki.
Podeszwa powinna być możliwie giętka i elastyczna, a cały bucik, dobrze współpracować ze stopą.
MIT #6 OBCASIK W BUCIKU DLA DZIECKA JEST W PORZĄDKU
FAKT: Dla zdrowo rozwijającej się stópki podeszwa bucika powinna być zupełnie płaska. Uniesienie pięty, nawet bardzo nieznaczne sprawia, że obciążenia, którym poddawana jest stópka, rozkładają się zupełnie inaczej, a ruch przetoczenia stopy, który jest bardzo ważny podczas chodu, w zasadzie odbywa się w bardzo ograniczonym zakresie lub nie występuje wcale… Zamiast fazy składającej się z: kontaktu pięty z podłożem, przetoczenia przez boczny brzeg stopy i odbicia z dużego palca stopy, mamy kontakt piety z podłożem, po którym niemal natychmiast kontakt z podłożem uzyskują palce (to trochę tak, jak wtedy, kiedy chodzimy w szpilkach).
Dlatego podeszwa buta powinna być zupełnie płaska. Warto to sprawdzić również wewnątrz, ponieważ zdarza się, że pomimo tego, że po wyglądzie zewnętrznym tego nie rozpoznamy, uniesienie pięty ukryte jest we wnętrzu bucika.
MIT #7 KIEDY DZIECKO STAWIA STOPY DO ŚRODKA, MOŻNA PROFILAKTYCZNIE ZAKŁADAĆ MU PRAWY BUCIK NA LEWĄ NÓŻKĘ I ODWROTNIE
FAKT: Pomimo tego, że znam badanie, które mówi o skuteczności tego typu postepowania(!) warto pamiętać o tym, że przyczyna takiego chodu nie zawsze tkwi w stópkach. Aby postępowanie, które wdrożymy miało szansę być w 100% skuteczne, koniecznie trzeba sprawdzić gdzie zlokalizowane jest źródło problemu.
Obecnie istnieją bardzo skuteczne metody, aby temu sprawnie zaradzić. (Więcej na ten temat pisałam w tym wpisie na blogu: >>>ZOBACZ<<<)
MIT #8 DLA DZIECKA MOŻNA KUPIĆ BUCIKI, KTÓRE SĄ SPORO WIĘKSZE, BO PRZECIEŻ I TAK DO NICH DOROŚNIE
FAKT: Stópka dziecka rzeczywiście potrafi bardzo szybko urosnąć. Może się zdarzyć, że w mgnieniu oka rozmiar „przeskoczy” o jeden czy nawet dwa numery.
Ale to zdecydowanie NIE powód do tego, aby kupować buciki na wyrost. Aby bucik nie zaburzał zdrowego wzrostu stopy, powinien być do niej dobrze dopasowany. Zakres „luzu”, który pozwala na swobodny ruch stopy podczas chodu i zapewnia trochę przestrzeni na jej wzrost powinien wynosić 6-8 mm u najmłodszych dzieci.
MIT #9 JEŚLI DZIECKO DOTYKA PALCAMI KOŃCA BUCIKA, TO JESZCZE NIC TAKIEGO SIĘ NIE DZIEJE
FAKT: Paluszki dziecka potrzebują wyjątkowo dużo swobody podczas chodu. Nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę, ale biorą one udział w reakcjach równoważnych, a sama stópka podczas stawiania kroczków nieznaczne się przesuwa. Ponadto, kiedy ma kontakt z podłożem, czyli jest dociążona, jest ciut większa niż wtedy, kiedy ciężaru ciała nie przenosi.
To dlatego warto zostawić paluszkom potrzebną swobodę – bucik bobasów rozpoczynających przygodę z chodzeniem powinien posiadać 6-8 mm. zapasu na wspomniany ruch stopy oraz powinien być odpowiednio szeroki.
Badania pokazują, że noszenie obuwia może wpływać na zmniejszenie fizjologicznej szerokości stopy, dlatego kupując buciki warto zadbać w szczególny sposób również o to, aby były one dopasowane do stópki nie tylko na długość, ale również szerokość (obecnie są firmy, które oferują buciki dla stópek o różnej tęgości).
MIT #10 UŻYWANE BUCIKI SĄ OK, PRZECIEŻ TO I TAK TYLKO NA CHWILĘ
FAKT: Rzeczywiście. Stópki dziecka bardzo szybko rosną i… istnieje znikoma szansa na to, że buciki zakupione w jednym sezonie posłużą jeszcze w czasie kolejnego… Poza tym… chyba wszyscy wiemy, że nie należą one do najtańszych akcesoriów dla Maluszka (coś o tym wiem… każdy sezon to dla mnie konieczność zaopatrzenia czterech par fikających stópek), a perspektywa konieczności tak częstej wymiany bucików zanim jeszcze tak naprawdę Maluch zdąży je na dobre zedrzeć sprawiają, że zaczynamy zastanawiać się nad… często kuszącą opcją… korzystania z bucików po innym dziecku…
ALE… jeśli kiedykolwiek zdarzyło się nam samym włożyć cudze obuwie, najprawdopodobniej szybko zrezygnujemy z takiego pomysłu…
Pomimo tego, że czasami bucik nie wygląda na mocno wyeksploatowany, jego wnętrze dopasowuje się do stópek pierwszego właściciela, który… mógł mieć nieco inny wzorzec chodu czy mniej lub bardziej tęgą stópkę…
Dodając do tego fakt, że stopa małego człowieka tak naprawdę dopiero się kształtuje (będzie się kształtować aż do wieku nastoletniego) i w zdecydowanej części tworzona jest przez elementy chrzęstne… w mojej ocenie warto postawić na buciki, które będą nowe i będą w stanie przystosować się do potrzeb konkretnej stópki swojego właściciela.
PODSUMOWANIE
W pewnym momencie życia buciki dla Malucha rzeczywiście stają się niezbędne. Jednak warto pamiętać o tym, że to bosa stópka jest czymś, co Tygryski lubią najbardziej. 😊 Dlatego kiedy tylko nadarzy się taka okazja, warto dawać Maluchowi szansę pobyć bez bucików. Zabawa na trawniku, piasku, chodzenia po miękkim dywanie i twardszej podłodze, po kamyczkach, pokonywanie różnego rodzaju przeszkód (oczywiście wtedy, kiedy dobrze znamy podłoże i wiemy, że jest bezpieczne) są w stanie dać Maluchowi więcej, niż może nam się wydawać.
A… jak to jest z Maluszkami, których stópki wymagają specjalistycznego wsparcia?
W takiej sytuacji zawsze najlepiej posłuchać terapeuty, który pracuje z naszym dzieckiem. On zna te stópki najlepiej i będzie wiedział, co jest im w danym momencie najbardziej potrzebne! 🙂
CIEKAWOSTKI:
- badania mówią, że dzieci, które spędzały większość czasu na bosaka osiągają lepsze wyniki w testach skoczności i mają lepszą równowagę w porównaniu z dziećmi, które większość czasu spędzają w obuwiu,
- chodzenie w butach wiąże się z większym zgięciem grzbietowym stopy,
- chodzenie na bosaka – sprawia, że zmniejsza się siła początkowego uderzenia, a nacisk na stopę rozkłada się bardziej równomiernie najprawdopodobniej dlatego, że stopa jest ułożona bardziej płasko,
- im bardziej elastyczne obuwie, tym parametry chodu bardziej zbliżone do naturalnych.
- warto kupować buciki lub mierzyć stópkę po południu, ponieważ może być ona wtedy nawet o 4% większa, niż rano
- stópki dziecka do 3. roku życia warto mierzyć co 2 miesiące.
A jeśli potrzebujesz inspiracji fajnych zabaw ze starszakiem, zerknij do mojego e-booka!
Źródła:
- Caleb Wegener, Adrienne E Hunt, Benedicte Vanwanseele, Joshua Burns, Richard M Smith: Effect of children’s shoes on gait: a systematic review and meta-analysis; J Foot Ankle Res. 2011; 4: 3.
- Franklin S, Grey M.J, Heneghan N, Bowen L, Li F-X: „Barefoot vs common footwear: A systematic review of the kinematic, kinetic and muscle activity differences during walking”; Gait Posture. 2015 Sep;42(3):230-9. doi: 10.1016/j.gaitpost.2015.05.019. Epub 2015 Jun 3.
- Hollander, K et al 2018. Motor skills of children and adolescent are influenced by growing up barefoot or shod. Frontiers in Pediatrics Vol.6: 1-6.
