Dzieci są grupą szczególnie narażoną na poparzenia słoneczne, dlatego tak ważne jest aby prawidłowo chronić ich skórę przed promieniowaniem UV.
Skóra małego człowieka różni się pod wieloma względami od skóry osoby dorosłej – zarówno naskórek, jak i skóra właściwa potrzebuje czasu, by dojrzeć i móc w pełni pełnić swoje funkcje ochronne.
Warstwa rogowa i niższe warstwy naskórka są wyraźnie cieńsze niż u człowieka w pełni ukształtowanego. Również warstwy ziarnista i kolczysta skóry są mniej zwarte, w efekcie czego niemowlę i małe dziecko o wiele częściej reaguje odczynami pęcherzowymi na nadmierną ekspozycję na słońce.
Dodatkowym czynnikiem sprawiającym, że skóra maluszka jest podatna na oparzenia, jest fakt że nie ma w niej wystarczającej ilości melanocytów. Co prawda pigment ten zaczyna być produkowany już około 21 tygodnia życia płodowego, jednakże u niemowlęcia nadal jego zawartość jest zbyt niska, by chronić przed wpływem promieniowania UV.
Warto także wiedzieć, że naczynia krwionośne u niemowlęcia występują o wiele liczniej niż u człowieka dorosłego, w dodatku są one poszerzone, a to sprawia, że u dziecka szybciej pojawia się rumień. Struktura skóry powoduje także, że małe dziecko jest o wiele bardziej podatne na udar cieplny.
Pamiętajmy, że nawet jeśli nie zauważymy na skórze dziecka wyraźnych oznak poparzenia, nie oznacza to, że słońce nie ma wpływu na kondycję jego skóry. Długa ekspozycja na promieniowanie UV ma ogromny wpływ na strukturę tkanki, a zaburzenia immunologiczne i uszkodzenia materiału genetycznego zachodzące na różnych głębokościach skóry mogą uwidocznić się dopiero po latach w postaci przebarwień czy nawet nowotworów.
Dlatego też należy bezwzględnie dbać o ochronę najmłodszych podczas ciepłych dni. Najskuteczniejszą barierę zabezpieczającą przed oparzeniami słonecznymi w przypadku dzieci stanowią kremy z filtrami mineralnymi. Nie powodują one uczuleń, działają od razu, a z uwagi na fakt, że pozostawiają one biały ślad na skórze, rodzic może od razu sprawdzić, czy krem nie został z któregoś fragmentu skóry starty. Dzieci powinny być smarowane kremami z jak najwyższym faktorem SPF, najlepiej 50.
Starsze dzieci, które nie wykazują skłonności do uczuleń, można posmarować kremem z filtrem chemicznym, zawsze należy jednak pamiętać o ponownym nałożeniu specyfiku po jakimś czasie i każdorazowo po kąpieli.
FILTRY CHEMICZNE I MINERALNE – CO WYBRAĆ?
Istnieją dwa rodzaje filtrów przeciwsłonecznych – chemiczne oraz mineralne. Te pierwsze, zwane także syntetycznymi, wnikają w skórę, a następnie przekształcają promieniowanie w nieszkodliwą energię cieplną.
- Preparaty chemiczne szybko się wchłaniają, po aplikacji stają się niewidoczne i nie pozostawiają ciężkiej, lepiącej się warstwy. Ponieważ ich działanie aktywuje się dopiero w momencie całkowitego wniknięcia w skórę, należy nakładać je 20–30 minut przed wyjściem na słońce. Trzeba również pamiętać o ponownym nałożeniu ich po mniej więcej 2 godzinach – bez względu na wysokość SPF. Filtry chemiczne mają bowiem niską fotostabilność, co oznacza, że działanie słońca, wody czy potu będzie wymiernie obniżać ich działanie. Najchętniej są one wybierane przez osoby o skórze tłustej i trądzikowej.
- Filtry mineralne charakteryzują się tym, że nie wnikają skórę, lecz pozostają na jej powierzchni i tworzą warstwę ochronną działającą jak lustro – promieniowanie UVB odbija się od skóry. Substancjami o właściwościach ekranizujących są zazwyczaj: tlenek cynku, dwutlenek tytanu i tlenki żelaza. Są one bezpieczniejsze dla alergików, dlatego częściej są wybierane przez osoby o skórze wrażliwej i skłonnej do uszkodzeń. Filtry mineralne (zwane też fizycznymi) są aktywne zaraz po nałożeniu, a więc – w odróżnieniu od filtrów chemicznych – nie wymagają czekania. Kremy z filtrem mineralnym nie są absorbowane w głąb, co sprawia, że często pozostawiają tłusty białawy ślad na powierzchni skóry. Efektem tego jest ich niska odporność na ścieranie czy zmywanie – należy je ponownie zaaplikować po każdorazowym użyciu ręcznika czy pływaniu.
Należy pamiętać, że mimo marketingowych zapewnień producentów, nie istnieją kremy z filtrami chroniącymi w 100% oraz kremy całkowicie wodoodporne. Działanie potu, wody czy wysokiej temperatury obniża skuteczność filtrów, dlatego zaleca się nakładania preparatu co dwie godziny (bez względu na wartość SPF) oraz po każdej kąpieli.
SPF I PPD – CO TO TAKIEGO?
Niezwykle istotne jest to, że kremy z filtrem SPF chronią jedynie przez promieniowaniem UVB, a więc tym działającym na zewnętrzne warstwy naskórka. Z tego powodu podczas zakupu kosmetyku przeciwsłonecznego należy bezwzględnie zwrócić uwagę na jeszcze jeden współczynnik – PPD (bądź alternatywnie: IPD). PPD jest to faktor określający efekt działania promieni UVA. PPD 10 oznacza na przykład, że do skóry przedostanie się 10 razy mniejsza dawka UVA.
Wybierając filtr przeciwsłoneczny, należy się koniecznie upewnić, że chroni on przed obydwoma rodzajami promieniowania. Kosmetyk taki będzie miał podany zarówno faktor SPF, jak i PDD (lub IPD). Innym rodzajem oznaczenia jest znak „broad-spectrum” albo wyszczególnienie ochrony przed UVA w opisie działania (często spotyka się zapis UVA w kółeczku).
ILE CZASU DZIECKO MOŻE PRZEBYWAĆ NA SŁOŃCU?
Istotną kwestią jest także odpowiednie dawkowanie czasu podczas przebywania na słońcu – dzieci poniżej 3 roku życia nie powinny jednorazowo przebywać na pełnym słońcu dłużej niż 20 minut.
Dzieci nieco starsze mogą bawić się na słońcu już nawet godzinę, ale jedynie pod warunkiem użycia odpowiedniego kremu z filtrem o SPF nie niższym niż 50. Podczas podejmowania decyzji odnośnie ekspozycji dziecka na światło słoneczne, należy również brać pod uwagę takie czynniki, jak: rodzinna skłonność do oparzeń i nowotworów, wrażliwość skórna, skłonność do piegów, obecność znamion u rodziców. W przypadku dziecka mieszczącego się w pierwszych dwóch fototypach nie należy używać filtrów o SPF niższym niż 50.
O CZYM JESZCZE WARTO PAMIĘTAĆ?
- O ochronie ust, uszu, oraz podeszew stóp – dzieci często bawią się siedząc na plaży, wtedy ich stopy są bezpośrednio narażone na działanie słońca.
- Nie zapominajmy także o założeniu maluszkowi czapki z szerokim rondem (chroniącej głowę, twarz, uszy i kark).
- Na plaży małe dzieci powinny nosić specjalne ubranka z filtrem UV, które dodatkowo blokują promieniowanie UV.
- Krem z filtrem należy nakładać na całą skórę – pod ubranie UV lub kostium również.
- Nie wolno zapominać o ochronie oczu – pamiętajmy o okularach przeciwsłonecznych z filtrem UV. Od kiedy? Od kiedy tylko dziecko zdecyduje się je nosić. 🙂
- Pamiętajmy o odpowiednim i częstym nawadnianiu dziecka – najlepsza w tym celu będzie woda niegazowana.
Mam nadzieję, że przybliżyłam Wam temat ochrony delikatnej i cienkiej skóry dziecka przed słońcem.
Tekst napisała dla nas lek. Katarzyna Zakrzewska – dermatolog i lekarz medycyny estetycznej oraz mama.
Koniecznie zerknijcie do mediów społecznościowych Kasi:
Instagram: @dermatolog_bez_pudru
Facebook: Dermatolog bez pudru
*Wpisy mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią wizyty u fizjoterapeuty ani innego specjalisty, dlatego wszelkie wątpliwości koniecznie skonsultuj z osobą, która ma okazję zbadać Twoje dziecko. Dla dobra Twojego Maluszka nie udzielam porad on-line.
A… jak u Was z zabawami? Jeśli czasem brak Ci pomysłu, zerknij tutaj!
GOTOWE POMYSŁY NA ZABAWY w pierwszych 2. latach życia dostępne od teraz w PAKIECIE!
